March 27, 2016

मोहे रंग दो लाल..

मोहे रंग दो लाल..

येथे ऐका - https://www.youtube.com/watch?v=GjvAqRj6dHk

सनई, सतारीने सुरवात आणि सुरवातीच्या 'मोहे रंग दो लाल..' चे पुरियाधनश्रीचे स्वर. म'गम' रेग संगती. (शुद्ध गंधार, तीव्र मध्यम, कोमल रिखब)

'नंद के लाल..' दुसरी ओळ अचानक पुरियाकल्याण मध्ये शिरते. अगदी सुखद शिरते. (शुद्ध धैवत अचानक entry करतो) अर्थात, त्यामागे पहिल्या ओळीची पुरियाधनश्रीची सापेक्षता आहेच..

छेडो नाही बस, रंग दो लाल..

म'पधनिधप म'पगमरेसा.. (म'-तीव्र, म-शुद्ध, नि-कोमल, रे-शुद्ध)

जबरदस्त स्वरसंगती. आणि अहो 'छेडो नाही बस रंग दो लाल..' हे केवळ शब्द नाहीत, तर ती 'मोहे..' हा समेचा मुखडा पकडणारी सुंदर बोल लयकारी आहे!

देखू देखू तुझको मै होके निहाल
छू लो कोरा मोरा काच सा तन..
नैन भर क्या रहे निहाल..

पुढच्याही सगळ्या स्वरावली केवळ अप्रतिम आहेत. आणि हा अंतरा झाल्यावर मोहे रंग दो लाल चा अचानक पुन्हा कोमल धैवातावर न्यास ठेवला आहे, जेणेकरून पूर्वीचा पुरियाधनश्री पुन्हा एकदा स्थापित होतो. क्या बात है..

मरोडी कलाई मोरी...  इथे अचानक यमनच सुखद entry घेतो.

मरोडी कलाई मोरी,
चुडी चटकाई,
इतराई तो चोरी से गरवा लगाई..
हरी ये चुनरीया जो झटकेसे छीनी
मै तो रंगी हरी, हरि के रंग, लाज से गुलाबी गाल..

शब्दस्वरांची अप्रतिम उधळण. अन्य शब्द नाहीत..

आणि मगाशी 'नैन भर क्या रहे निहाल..' ही एका आवर्तनाची बोल-लयकारी करून सम गाठली आहे. तर दुस-या अंत-यात 'मै तो रंगी हरी, हरि के रंग लाज से गुलाबी गाल..' ही दोन आवर्तनांची बोल-लयकारी करून सम गाठली आहे..

अफाट बांधलं आहे गाणं. Hats off to श्रेया घोषाल. Matured गायकी. जियो..

गाण्याचं भव्यदिव्य चित्रिकरण, उत्कृष्ट चित्रीकरण. Hats off to संजय भन्साली..

सुरेख दीपिका, गाण्यात खुद्द पं बिरजू महाराजांनी म्हटलेली पढंत..

क्या बात है! अरे अशी गाणी करत जा रे बाबानो. बरं वाटतं जिवाला.

आपल्या स्वत:ला आवडणारं गाणं आणि न आवडणारं एवढे फक्त दोनच प्रकार आहेत गाण्याचे. मग काळ कोणताही असो, संगीतकार, गायक, कवी, कुणीही असो..

जे गाणं मला मनापासून आवडतं, त्याचे स्वर, त्याची लय उलगडून पाहायला मजा येते. त्यामुळे गाण्याचा आनंद द्विगुणीत होतो इतकंच..

-- तात्या अभ्यंकर..

1 comment:

Meera said...

एका नितांत सुंदर गाण्यावर, नृत्याविष्कारावर तितकीच सुरेख टिप्पणी.

या गाण्याच्या शेवटी दीपिका अत्यंत सूचक अशी मांग भरण्याची अ‍ॅक्शन करते आणि त्यावेळी ती ज्या व्याकूळ नजरेनं बाजीरावाकडे बघत असते त्या नजरेतून बाजीरावाला तिच्या मनातला भाव पोहोचलेला अगदी एक क्षणभर त्याच्या चेहर्‍यावर दिसतो. नजरेला नजरेची भाषा कळूनही बाजीराव पेशवेपणाचा आब राखून चेहरा तसाच निर्विकार ठेऊन बसतो. फार सुंदर आणि हळूवार चित्रित झालाय तो भाग.